آزمایش یائسگی

آزمایش یائسگی یکی از آزمایش‌های بسیار مهم در میان زنان در سنین میانسالی است.

در این مقاله با شما از چند و چون این آزمایش مهم خواهیم گفت و شرایط و نوع تفسیر آن را با هم بررسی خواهیم کرد.

آزمایش مذکور در آزمایشگاه‌های مهم و بزرگ تبریز و تهران با جدید ترین ابزار آزمایشگاهی انجام می‌شود و با توجه به تجویز و دستور پزشک، نوع برگزاری آن و درجه نمونه برداری یا عمق تشخیص ممکن است متفاوت باشد.

یائسگی چیست؟

یائسگی یا منوپوز یکی از دوره‌های طبیعی زندگی زنان است که به دلیل اتمام تخمک و فرایند تخمک گذاری در زن، دیگر تخمک‌گذاری انجام نخواهد شد و در نتیجه قاعدگی برای همیشه متوقف می‌شود و پس از آن زنان توانایی بچه‌دار شدن نخواهند داشت.

علائم یائسگی

سال‌های آخری که منتهی به یائسگی می‌شوند را دوران نزدیک به یائسگی می‌نامند. با نزدیک‌شدن به یائسگی تخمدان‌ها استروژن کمتری تولید می‌کنند از این رو، یکی‌از ابتدایی و شایع‌ترین علائم نزدیک‌شدن به یائسگی تغییر در نظم پریودهاست.

درصورتی‌که تخمدان‌ها با جراحی برداشته شوند نیز یائسگی رخ خواهد داد. دراین مورد ممکن است علائم یائسگی حتی بسیار شدیدتر ظاهر شوند زیرا هورمون‌ها یکباره دچار افت می‌شوند. برداشتن رحم (هیسترکتومی) نیز باعث قطع پریود می‌شود ولی یائسگی را به‌دنبال ندارد.

گرگرفتگی

شایع‌ترین علامت یائسگی گرگرفتگی است. حدوداً 75% زنان به این علامت دچار می‌شوند. گرگرفتگی حالتی است که بالاتنه و صورت ناگهان داغ شده و ممکن است با قرمزی پوست وتعریق فراوان همراه باشد.

احساس لرز داشتن، تغییرات واژن شامل خشکی واژن ، احساس ناراحتی داشتن در رابطه جنسی، میل جنسی کم و نیاز سریع به ادرار کردن از دیگر علائم شایع در این فرایند است.

با توجه به کاهش هورمون پروژسترون، کلاژن پوست هم ضعیف تر شده و به تدریج پوست نازک تر و خشک تر می‌شود.

در 4 حالت زیر معمولا توصیه به برگزاری آزمایش یائسگی می‌شود:

• در حالیکه فرد منتظر بررسی گزینه‌های باروری است
• تصمیم‌گیری برای اینکه از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده شود یا خیر
• اقدام برای کاهش خطر پوکی استخوان
• تجربه علائمی مانند گرگرفتگی

در این آزمایش، موارد زیر بررسی می‌شود:

1. هورمون LH و FSH
2. هورمون پرولاکتین (PrL) و پروژسترون
3. استرادیول

آزمایش پروژسترون

از آزمایش پروژسترون برای تعیین اینکه آیا زن تخمک گذاری کرده است یا نه (تخمک از تخمدان آزاد کرده است) همچنین نظارت به موقعیت تخمک گذاری (بررسی وضعیت تخمک گذاری که آیا با موفقیت صورت گرفته است یا خیر) استفاده می‌شود.

یائسگی شامل تغییر در تولید هورمون‌ها است. با این حال، تایید یا پیش‌بینی یائسگی از طریق آزمایش هورمون معمولا امکان‌پذیر نیست. به این دلیل که سطح هورمون‌ها دائما در حال افزایش و کاهش است و اندازه‌گیری سطح آن در یک زمان ممکن است نشانه دقیقی برای تشخیص یائسگی نباشد. به همین دلیل ممکن است پزشک به شما آزمایش را توصیه نکند. گزینه‌های دیگر عبارت‌اند از:

• آزمایش بزاق برای سطح هورمون‌ها
• آزمایش هورمون تحریک‌کننده فولیکول

معمولا پزشک فقط در صورت قطع دوره قاعدگی قبل از 40 سالگی، آزمایش خون هورمونی را برای یائسگی توصیه می‌کند. در این حالت، نتایج آزمایش ممکن است به تشخیص یک بیماری کمک کند. همچنین، این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا یائسگی زودرس را تشخیص دهد؛ وضعیتی که می‌تواند چالش‌های خاصی ایجاد کند. به همین دلیل، تشخیص آن مهم است.

اگر علائم یائسگی دارید، پزشک معمولا آزمایش‌هایی را برای رد سایر شرایط مانند نارسایی تخمدان یا بیماری تیروئید تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها که به آزمایش یائسگی معروف هستند شامل موارد زیر می‌شوند:

• آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) و استروژن
• تست عملکرد تیروئید
• ساخت پروفایل لیپیدی
• آزمایشات مربوط به عملکرد کبد و کلیه
• آزمایشات هورمونی

یائسگی زودرس

یائسگی زودرس یائسگی است که بین 40 تا 45 سالگی شروع می‌شود. اگر قبل از 40 سالگی متوجه علائم یائسگی شوید، یعنی یائسگی پیش‌رس رخ داده است. نقص‌های کروموزومی مانند سندرم ترنر، بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری تیروئید، برداشتن تخمدان‌ها با جراحی (اووفورکتومی) یا رحم (هیسترکتومی)، شیمی درمانی یا سایر پرتودرمانی‌های سرطان از جمله دلایل ایجاد یائسگی زودرس یا پیش‌رس هستند.

یائسگی می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها را افزایش دهد؛ به ویژه آن‌هایی که با افزایش سن مرتبط هستند. به طور کلی ورزش منظم این عوارض را به تاخیر می‌اندازد. همچنین سعی کنید تا حد امکان از مصرف کافئین، سیگار و نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید.