آزمایش پروستات چیست؟
آزمایش پروستات یکی از دغدغه‌های آقایان است. این آزمایش معمولا در گام اول به آزمایش خون محدود است.
بهتر است آقایان در سال حداقل دو بار تست آنزیم و سلامت پروستات بدهند تا از بروز ناهنجاری و سرطان در پروستات جلوگیری کنند. پیشگیری و تشخیص به موقع در این حوزه بسیار اهمیت دارد.
در این مقاله با شما از علل بزرگ شدن پروستات، علائم و نشانه‌های پروستات سالم و بیمار و آزمایش و عمل پروستات خواهیم گفت. تا انتها همراه ما باشید تا همه چیز درباره پروستات را با هم مرور کنیم.
پروستات چیست؟
عضوی از دستگاه تناسلی مردانه است و به اندازه و شکل یک گردوی کوچک، در ابتدای مجرای ادراری در لگن خاصره قرار دارد.
غده‌ای است سفت به شکل یک هرم وارونه که قسمتی از آن بافت غددی و قسمتی بافت عضلانی و همبندی دارد و مجرای ادرار پروستاتی را احاطه می‌کند. غده پروستات در موقع انزال منقبض می‌شود و ماده شیری رنگ قلیایی به منی اضافه می‌کند. حالت ژلاتینی منی به‌دلیل همین اتفاق است. ترشحات پروستات در انسان به‌طور تقریبی و معمولی حدود ۳۰ درصد حجمی منی را تشکیل می‌دهد.
پروستات یک غده بیرون ریز محسوب می‌شود. مایع تولید شده به وسیله پروستات به همراه اسپرم در کیسه‌های منی ذخیره می‌شود. حالت قلیایی این مایع، اسپرم را در محیط اسیدی واژن حفاظت می‌کند.
علت بزرگ شدن پروستات چیست؟
بد نیست بدانید که سه گونه بیماری، غده پروستات را مبتلا می‌کند: دو نوع آن‌ها خوش‌خیم است و غالباً زندگی فرد را به مخاطره نمی‌اندازند و یک نوع آن بدخیم است. بیماری‌های پروستات ممکن است با هم اشتباه شوند، چون بسیاری از نشانه‌های آن‌ها مانند هم است.
این سه نوع عبارتند از:
- پروستاتیت، بیشتر به وسیله یک عفونت میکروبی ایجاد می‌شود.
- هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات(BPH) یا بزرگی خوش‌خیم پروستات
- سرطان پروستات
بزرگی غیرسرطانی غده پروستات یکی از شایع‌ترین حالات بیماری پروستات است که حدودا در نیمی از مردان بالای پنجاه سال دیده می‌شود.
مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون منتقل می‌کند، از وسط پروستات عبور می‌کند. بزرگ شدن پروستات باعث تنگ یا بسته شدن این مجرا می‌شود و علائم ادراری ایجاد می‌کند.
این عارضه همیشه به جراحی نیاز ندارد و درمان دارویی می‌تواند در کنترل آن کاملا موفق باشد. تغییر سبک زندگی هم در درمان اهمیت دارد.
اندازه طبیعی پروستات 4 سانتی متر عرض، 3 سانتی متر ارتفاع و 25 میلی لیتر است. 70 درصد موارد سرطان پروستات در ناحیه محیطی، 20 درصد در ناحیه بینابینی و 10 درصد در ناحیه مرکزی رخ می‌دهد. هنگامی که این غده بزرگ می‌شود، ممکن است جریان ادرار از مثانه به خارج از مجرای ادرار مسدود شود. بزرگ شدن پروستات تقریباً در همه مردان با افزایش سن رخ می دهد.
علائم پروستات
اگر یکی از این موارد را مشاهده کردید، الزاما دچار مشکل یا ناهنجاری در پروستات نیستید. این موضوع بسیار تخصصی است و باید با آزمایش تجویز شده و نتیجه آن مجددا به پزشک مراجعه کنید. علائم هشدار دهنده در این خصوص عبارتند از:
- خون در ادرار
- انسداد مسیر ادرار
- مشکل در شروع جریان ادرار
- شب ادراری – تکرر ادرار در شب
- درد بعد از انزال یا در هنگام ادرار
- جریان ادرار ضعیف یا قطع شده
- ادراری که رنگ یا بوی غیرمعمولی دارد
- احتباس ادرار – ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
- تکرر ادرار – دفع ادرار هشت بار یا بیشتر در روز
- فوریت ادرار – ناتوانی در به تأخیر انداختن ادرار
- بی اختیاری ادرار – از دست دادن کنترل ادرار
آنتی ژن اختصاصی پروستات PSA
سرطان پروستات اغلب بدخیم بوده در سنین بالا مشاهده می‌شود با علائم انسداد ادراری و… که سطح خونی آنزیم PSA نیز بالا می‌رود. این بیماری معمولاً به دنبال هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات و با افزایش سن رخ می‌دهد.
آزمایش PSA برای تشخیص یا رد سرطان پروستات انجام می‌شود. PSA بیشتر در منی وجود دارد که در پروستات نیز تولید می‌شود. مقادیر کمی از PSA به طور معمول در خون وجود دارند. مقدار PSA در خون اغلب مردان مبتلا به سرطان پروستات بیشتر است.
این آزمایش هنگامی که در کنار معاینه فیزیکی DRE انجام شود، دقت تشخیص سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.
اگر مشکلات ادرار وجود داشته باشد یا اگر آزمایش خون PSA نشان دهنده وجود مشکل باشد، ممکن است آزمایش‌های تکمیلی از جمله آزمایش ادرار، تست‌های اورودینامیک، سیستوسکوپی، سونوگرافی شکم، سونوگرافی ترانس‌رکتال با بیوپسی پروستات و مطالعات تصویربرداری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) را تجویز کند.
سیستوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می‌دهد تا به دنبال انسداد در دستگاه ادراری تحتانی باشد. سیستوسکوپ ابزاری لوله مانند است که برای مشاهده داخل مجرای ادرار و مثانه استفاده می‌شود.
گاهی بالا بودن PSA اولین نشانه سرطان پروستات است، حتی قبل از ظهور علائم بالینی.
با این حال باید به تمام مردان ۵۰ تا ۶۹ ساله توضیح داد که اندازه‌گیری PSA ممکن است فواید محدودی داشته باشد و حتی شاید باعث تشخیص نابجا، نگران شدن فرد یا درمان نابجا بشود.
آزمایشگاه حیات با ارائه خدمات تخصصی، فوق تخصصی و با استفاده از مدرن ترین تجهیزات و مبتنی بر اتوماسیون کامل آزمایشگاهی و کادری مجرب سعی بر این دارد تا خدمات متمایز به مردم عزیز ارائه کند. احترام به مراجعین، پاسخگویی سریع و مناسب، بهبود مستمر و ارائه خدمات به روز سرلوحه مدیران و تمامی کارکنان آزمایشگاه حیات است.